Een groot deel van de wereldbevolking heeft nog steeds geen toegang tot voldoende en/of gezonde voeding. Tegenover het groeiend aantal mensen met honger, inmiddels 155 miljoen¹, staat de steeds groter wordende groep obesitasgevallen. Er is dus niet alleen sprake van een tekort aan voedsel, ook gezonde voeding is vaak onvoldoende aanwezig voor veel mensen. De huidige inrichting van ons voedselsysteem heeft niet alleen grote gevolgen voor de gezondheid van veel mensen, ook is onze huidige manier van voedselproductie van grote invloed op de draagkracht van de aarde. Inmiddels verbruiken wij namelijk meer dan één planeet, waardoor de natuurlijke bronnen van de aarde uitgeput raken.

Gezonde voeding wereldwijd beschikbaar maken

Twee jaar lang deed een groep wetenschappers onderzoek naar dit wereldwijde voedselprobleem. Zij hielden zich bezig met de vraag, ‘hoe kunnen wij in 2050 alle 10 miljard mensen voorzien van een gezond voedingspatroon én binnen de draagkracht van 1 planeet blijven?’. In 2019 werden de resultaten van dit grootschalige onderzoeksproject gepresenteerd in het EAT-Lancet rapport.

In het EAT-Lancet rapport komt naar voren dat er drastische veranderingen nodig zijn in de manier waarop wij ons voedsel produceren en in wat wij op ons bord scheppen. Dit vereist dat wij op een duurzame manier omgaan met de natuurlijke bronnen van de aarde en daarnaast wereldwijd aanpassingen doen in ons voedingspatroon. Ondanks de veranderingen die nodig zijn, zijn de onderzoekers erg positief. Door wereldwijd gezonder te eten en daarbij rekening te houden met de grenzen van onze planeet, kan zowel mens als aarde gezond blijven. Maar wat betekent dit nou concreet?

Minder vlees, meer groente

De commissie adviseert onder andere een meer plantaardig dieet dat voornamelijk bestaat uit groenten, fruit, peulvruchten, noten en volkoren granen. Dit grotendeels plantaardige voedingspatroon kan af en toe aangevuld worden met vlees, vis en/of zuivel, maar dierlijke producten zullen een veel minder groot deel van het voedingspatroon uitmaken. De motivatie voor een plantaardiger voedingspatroon is dat het produceren van plantaardige voedingsmiddelen veel minder belastend is voor het milieu dan de productie van dierlijke voedingsmiddelen. Daarbij zijn voedingsmiddelen die een lage klimaatbelasting geven meestal ook gezonder.

Als voorbeeld: een gezinsmaaltijd met een stuk steak geeft op jaarbasis bijna evenveel CO2 uitstoot als het stroomgebruik van een gemiddeld huishouden! Om deze uitstoot te compenseren, moeten 40 bomen geplant worden.²

Het menu van de toekomst pleit voor kleine veranderingen op het bord, die leiden tot een groot verschil voor de wereld. Door kleinere porties te eten die voornamelijk bestaan uit voedzame plantaardige voeding, verkleint de kans op overgewicht, is er voedsel beschikbaar voor iedereen én behouden we de gezondheid van de aarde.

Koop producten bewust en lokaal in

Naast meer plantaardige voeding is het belangrijk bewuster in te kopen. Dat betekent dat je bij het inkopen van voedingsproducten rekening houdt met het seizoen én waar het product vandaan komt. Bij het produceren van voeding worden namelijk veel grondstoffen verbruikt. Zo gebruiken wij water en energie om gewassen te voeden en op temperatuur te houden, wordt landbouwgrond belast en komt er CO2 vrij bij het transport van goederen. Door producten te kiezen die uit het seizoen komen en/of producten lokaal te kopen vindt er minder uitstoot plaats, waardoor de aarde minder belast wordt. Het advies is daarom bij de plaatselijke boer aardappelen te halen of in de supermarkt alleen groente en fruit uit het seizoen te kopen. Let er bij de inkoop van ingrediënten op of een product een duurzaamheidskeurmerk³ heeft. Niet alles wat je lokaal inkoopt is namelijk automatisch duurzaam.

Voorkom voedselverspilling

Een ander groot bestaand probleem is voedselverspilling. Een derde van alle voedselproductie wereldwijd wordt verspild!⁴ Niet alleen tijdens de bereiding, maar ook tijdens de productie van voedsel wordt veel weggegooid. Ook wordt er vaak te veel ingekocht waardoor voedsel overblijft dat uiteindelijk weggegooid wordt. Naast dat je door precies de juiste hoeveelheid te kopen geen voedsel verspilt, bespaar je ook nog eens kosten doordat je inkoopkosten lager zijn. Win-win dus!

Een andere manier om voedselverspilling tegen te gaan is het aanbieden van doggybags in de horeca. Ondernemers kunnen gasten aanbieden de restanten van hun maaltijd in te pakken, zodat het overgebleven voedsel meegenomen wordt in plaats van dat het weggegooid wordt.

Eat-Lancet proof ‘menu van de toekomst’

Greendish heeft de EAT-Lancet principes vertaald naar praktische handvatten voor het samenstellen van een duurzaam en gezond menu of gerecht. Deze praktische handvatten zijn opgenomen in de Greendish 2050 Guidelines, die wij op 12 oktober 2019 lanceerden tijdens de Dutch Food Week bij het Food Forum. In 2025 wordt er een nieuwe en geupdatete versie uitgebracht van het EAT-Lancet rapport. Zodra deze verschijnen, zullen wij ook weer onze Greendish 2050 Guidelines herzien en jullie informeren over eventuele aanpassingen.

Bronnen

1. https://www.oxfamnovib.nl/persberichten/aantal-mensen-met-catastrofaal-tekort-aan-voedsel-verzesvoudigd-sinds-begin-pandemie
2. https://www.milieucentraal.nl/eten-en-drinken/milieubewust-eten/vlees-vis-of-vega/#:~:text=Zo%20zorgt%20wekelijks%20een%20gezinsmaaltijd,bomen%20een%20jaar%20lang%20groeien.
3. https://www.milieucentraal.nl/nieuwsberichten/10-topkeurmerken-voor-duurzame-boodschappen/
4. https://www.instock.nl/voedselverspilling/?gclid=CjwKCAjw-sqKBhBjEiwAVaQ9a_hDGPt5U1F2Xq822Y6-O1C_eIUNYbbLGA3b6gy_MUcUbS25AY3aexoCFx0QAvD_BwE