Green Deal Catering Overheidslocaties overhandigd

Bekijk de video of lees hieronder over ons aandeel in de Green Deal Catering Overheidslocaties.

Tijdens de Nationale Handelsmissie op 5 oktober is de Green Deal Catering Overheidslocaties namens de Rijksoverheidslocaties en de provincies aangeboden door Minister Schouten en de Gedeputeerde Staten van de deelnemende provincies. Het doel van deze Green Deal is om als overheid het goede voorbeeld te geven daar waar het gaat om duurzaam en lokaal inkopen van voedsel, en zo de afstand tussen boer en burger te verkleinen. In aanloop naar deze Green Deal hebben Arzien Wels en Rosjalie Jansen van Greendish een nulmeting (met de focus op lokaal en duurzaam inkopen) uitgevoerd bij alle deelnemende locaties en geadviseerd over de doelen in de Green Deal.

Waarom een Green Deal?

De afstand tussen burgers en boeren groeit. Deze afstand wordt veroorzaakt door de schaalvergroting van de landbouw, maar ook de verstedelijking en de afname van het aantal boeren. Door de afstand tussen boeren en burgers voelen boeren zich niet altijd gewaardeerd. Terwijl de boeren ons voorzien van het dagelijks eten en drinken. Daarbij is het belangrijk dat mensen zich realiseren dat productie van hun voedsel een grote impact heeft op onze leefomgeving. En natuurlijk, niet geheel onbelangrijk, een korte ketens tussen producent en consument heeft een minder negatief effect op het milieu. Als een cateraar bij boeren uit eigen regio besteld, hoeven de producten niet te worden ingevlogen maar kunnen ze gewoon met een vrachtwagen gebracht worden. Een vliegrit van Zuid-Amerika naar Nederland veroorzaakt al snel 1,76 ton CO2, voor dezelfde CO2-uitstoot rijdt een vrachtwagen 11,9 keer van Amsterdam naar Drenthe.

Green Deal Catering Overheidslocaties

Kortom: de afstand tussen burgers en boeren verkleinen is een belangrijke stap in de verduurzaming van het voedselaanbod. Daarom heeft het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), naar aanleiding van een motie in de Tweede Kamer, het initiatief genomen om de aanbestedingscriteria voor de catering bij de Rijksoverheid aan te passen en het aanbod lokaler en duurzamer te maken, met behulp van de Green Deal Catering Overheidslocaties. Hiermee draagt het ministerie van LNV een steentje bij aan de overkoepelende Green Deal waarmee de EU ernaar streeft om in 2050 klimaatneutraal te zijn. De nadruk ligt op het inkopen van lokale producten en producten uit de korte keten. De Taskforce Korte Keten heeft daarom advies gegeven over de definities van o.a. van korte keten en lokaal, zodat deze op dezelfde wijze gebruikt worden.

Aangezien Greendish bijna 9 jaar ervaring heeft in zowel de praktijk als in het onderzoek naar een duurzamer en gezonder voedselaanbod, heeft het ministerie van LNV ons gevraagd dit project met data te ondersteunen. Wij hebben vervolgens in kaart gebracht hoe 5 Rijksoverheidslocaties en 9 van de 12 provincies er nu voor staan door middel van een zogenaamde nulmeting.

Nulmetingen

We hebben de nulmeting uitgevoerd in juli en augustus 2020 bij de cateraars Albron, Eurest, Vitam, ISS, SEC Catering, Appèl, Vermaat en bij cateraars in dienst van de provincies zelf. Omdat alleen lokaal inkopen niet per definitie duurzaam is, hebben we ook gekeken naar de herkomst en de teeltwijze van de ingekochte producten, het aantal schakels tussen boer en consument en of het product afkomstig is uit het seizoen. De analyse is uiteindelijk uitgevoerd op ruim 13.000 producten!

Elke locatie heeft na afloop een Impactrapport ontvangen op basis van de nulmeting. De desbetreffende provincie of Rijksoverheidslocatie kreeg daarmee een individueel rapport van hun huidige inkoopstatus. Daarnaast hebben we een benchmark uitgevoerd waarbij we het totaalbeeld hebben geschetst van de deelnemende locaties. Zo konden de deelnemende locaties hun eigen resultaten vergelijken met de resultaten uit het benchmark rapport om te kijken of ze bovengemiddeld, gemiddeld of ondergemiddeld scoren en waar dus ruimte is voor verbetering.

Resultaten

De resultaten uit de benchmark laten zien dat bij meer dan 60% van de onderzochte producten de herkomst onbekend is. Jan Willen van der Schans, van Taskforce Korte Keten, zegt hierover:

“Ik herken het beeld dat herkomst geen groot thema is bij de inkoop ten behoeve van overheidscatering momenteel, terwijl het belang ervan steeds duidelijker wordt (bestaanszekerheid van de boeren, landschappelijke kwaliteit, klimaat, voedsel soevereiniteit).’’

Er valt dus vooral winst te behalen in het transparant maken van deze productketens, zodat voor iedereen duidelijk is waar de producten vandaan komen. Wanneer cateraars niet weten waar het product vandaan komt is het immers lastig om inkoopdoelen op te stellen. Overigens zijn er locaties die de herkomst van de producten wél goed in kaart hebben, het is dus zeker mogelijk.

Ook kwam uit onze resultaten naar voren dat er ruimte is voor verbetering op het gebied van duurzaam inkopen. Zo wordt van de producten waar de herkomst wel van bekend is, maar 12% lokaal ingekocht en komt 34% uit Nederland. Maar 15% van deze producten heeft 0 tot 1 schakels tussen producent en consument, 19% van de onderzochte producten komt uit het seizoen en uit volle grond.

Tot slot bleek dat de groothandel een belangrijke schakel is in het inzichtelijk krijgen van de productketen. Maar liefst 85% van de producten wordt namelijk via de groothandel ingekocht. Zij hebben een rol te spelen in het transparanter maken van de keten door hun leveranciers te vragen naar de herkomst van de producten die ze inkopen. Uitgebreidere resultaten zijn te lezen in het benchmark rapport.

Toekomst

De laatste stap die de deelnemers hebben gezet is het opstellen van doelen voor de komende 3 jaar die worden weergegeven in de Green Deal Catering Overheidslocaties. De doelen gaan over lokaal en duurzaam inkopen, waardoor de overheid meteen het goede voorbeeld geeft. We hopen dat met de Green Deal de rest van de voedselaanbieders in Nederland ook gestimuleerd worden om lokaal & duurzamer in te kopen, zodat we de Nederlandse boeren blijvend ondersteunen en duurzame inkoop de norm wordt!

Meer informatie over de rol van Greendish bij de Green Deal Catering Overheidslocaties? Neem dan contact op met Arzien Wels. Of ga zelf aan de slag met een impactmeting.