Met gezonde jongeren naar een gezonde toekomst

Slechts 27% van de jongeren gaf in 2017 aan één stuk fruit per dag te eten. Ook krijgen jongeren gemiddeld maar 100 gram groente per dag binnen, ondanks dat de norm op 250 gram groente per dag ligt. En dat terwijl een gezond eetpatroon juist bij jongeren van groot belang is! Vooral pubers zijn volop in de groei en kunnen gezonde voeding dus goed gebruiken. Daarnaast worden de voedingsnormen gevormd tijdens de jeugd. Als je van jongs af aan elke dag gezond eet, weet je in je latere leven beter hoe je een gezonde maaltijd bereidt en is een gezond voedingspatroon jouw standaard. Groei je op met ongezond eten wordt het als volwassene veel moeilijker een gezond eetpatroon aan te nemen. Op de lange termijn kan dit ongezonde voedingspatroon leiden tot overgewicht of zelfs obesitas. Op dit moment heeft maar liefst 13% van de jongeren al te kampen met overgewicht.

Maar hoe pakken we dit dringende probleem aan? Hoe helpen we jongeren aan een gezond eetpatroon, voor nu en in de toekomst? Dit probleem is alleen op te lossen door de gehele voedselomgeving van de jongeren aan te pakken. Daarom gaan wij, met opdrachtgever JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) en in samenwerking met het Voedingscentrum en Wageningen Universiteit, de voedselomgeving van jongeren gezonder maken. Hierbij ligt de focus op de schoolomgeving, omdat jongeren hier de meeste tijd door brengen. Want een gezonde jeugd creëert een gezonde toekomst.

JOGG

JOGG is in 2010 opgericht en zet sindsdien alles op alles om partijen te verbinden in een groeiend netwerk zodat we samen voor een gezondere jeugd kunnen zorgen. De ambitie van JOGG is dat alle kinderen en jongeren in Nederland opgroeien in een gezonde leefomgeving, met aandacht voor gezonde voeding, voldoende bewegen, ontspanning en slaap. Door de fysieke en sociale omgeving van jongeren gezond in te richten worden gezondheidsproblemen zoals obesitas voorkomen. Voorkomen is immers beter dan genezen. Daarnaast wordt tijdens de jeugd de basis gevormd voor het volwassen leven.

Waarom maakt de ongezonde voedselomgeving uit?

Een omgeving heeft grote invloed op het eetpatroon van jongeren. De omgeving bepaalt namelijk welk eten beschikbaar is. Jongeren spenderen veel tijd op en rondom school. Als de schoolkantine alleen een broodje kroket aanbiedt en er geen gezond alternatief is, is het voor de jongeren flink lastig het broodje kroket te weerstaan. Maar jongeren halen hun eten niet alleen bij de schoolkantine. Het is gebruikelijk om in de pauze even naar de supermarkt of snackbar op de hoek te gaan. Maar als deze supermarkt of snackbar alleen de frikandelbroodjes in de aanbieding heeft, worden jongeren wel erg makkelijk verleid om deze keuze te maken. En als de jongeren op de weg terug naar huis langs de McDonalds fietsen, maar geen gezond alternatief in de buurt zien, is ook hier de keuze snel gemaakt. De inrichting van de voedselomgeving heeft niet alleen invloed op het gedrag, maar ook op de norm. Jongeren leren in deze omgeving aan dat ongezond eten onderdeel is van het dagelijks leven. Ze zien namelijk niet anders. Zo leren ze makkelijk ongezonde gewoontes aan. Over een paar jaar verkiezen ze nog steeds een BigMac menu over een appel. Bovendien gaan al hun leeftijdsgenootjes naar dezelfde supermarkt, McDonalds en bestellen hetzelfde broodje kroket. De norm in deze voedselomgeving is ongezond eten. Het aanbod van voeding beïnvloedt dus wat jongeren eten en welke gewoontes ze hierbij aanleren.

Alleen samen maken verschil

Zoals uit het voorbeeld naar voren is gekomen bepalen verschillende onderdelen van de voedselomgeving het eetpatroon van jongeren. Het is daarom ook van groots belang dat alle onderdelen van de voedselomgeving mee worden genomen als we gezond eten onder jongeren willen stimuleren. Als bijvoorbeeld alleen de kantine gezonde voeding aanbiedt, kiezen jongeren er snel voor om even naar de supermarkt te fietsen en daar hun ongezonde hap te halen. Enkel door samen te werken kunnen we een gezonde voedselomgeving bereiken, waarin de gezonde keuze het nieuwe normaal wordt. Daarom gaat JOGG samenwerken met verschillende voedselaanbieders rondom de school, de kantine op school en de gemeente. Wij, als Greendish, focussen ons in dit project op een gezonder voedselaanbod bij de voedselaanbieders rondom de school.

De uitvoering

Het draaiboek is af en de tools liggen klaar. Het is tijd voor de pilot! Op dit moment zijn we hard bezig met het werven van voedselaanbieders die mee willen doen met onze pilot. Er doen in totaal 3 gemeenten mee met de pilot: Katwijk, Alkmaar en Lelystad. Binnen deze gemeenten zoeken we naar fastfood locaties, supermarkten, versaanbieders, lunchrooms en restaurants. Hierbij focussen we op de meest relevante voedselaanbieders. Waar eten jongeren het meest? Zodra we de meest relevante voedselaanbieders hebben gevonden gaan we aan de slag met de pilot.

Onze plannen

De pilot bestaat uit meerdere onderdelen. Eerst voeren we een nulmeting uit bij de voedselaanbieders, waarbij we het gezonde aanbod, de gasttevredenheid en de portiegroottes in kaart brengen. Daarna gaan de voedselaanbieders aan de slag met de Greendish Academy waarin ze alles leren over gezonde voeding. Ook gaan ze aan de slag met challenges die ze meteen kunnen toepassen in de praktijk. Denk aan een gezonde eetwissel, zoals witbrood vervangen voor volkorenbrood. Nadat alle challenges zijn doorgevoerd voeren we de effectmeting uit; waren de challenges succesvol? Kopen de jongeren vaker een gezonde optie bij de voedselaanbieders? Elke voedselaanbieder krijgt een eigen impactrapport, zodat meteen duidelijk is hoeveel zij persoonlijk hebben bijgedragen aan ons mooie doel. En natuurlijk kijken we naar de totale impact die met zijn allen is gemaakt.

Wil jij op de hoogte blijven van de ontwikkeling van ons project in samenwerking met JOGG? Ben je benieuwd waar Greendish zich nog meer mee bezig houdt? Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief en krijg maandelijks de Greendish updates in jouw mailbox.