Verkiezingen: gezondheid en duurzaamheid van ons voedsel in partijprogramma’s
Op 15, 16 en 17 maart is het zo ver, we mogen met zijn allen naar de stembus! Met een demissionair kabinet en corona gaat het er dit jaar iets anders aan toe dan we gewend zijn. Om maar wat te noemen: er zijn drie dagen om te stemmen, op ieder stembureau is iemand aanwezig om de coronaregels te handhaven en mondkapjes zijn natuurlijk verplicht. Maar corona is zeker geen reden om niet te stemmen, het maakt het juist belangrijker om jouw stem uit te brengen.
Het kan dat jij allang weet welke partij jouw stem gaat ontvangen, maar alle verschillende partijen met uiteenlopende partijprogramma’s maken het soms lastig om die keuze te maken. Greendish heeft duurzaamheid en gezondheid van het voedselaanbod hoog in het vaandel staan. Daarom hebben we voor de blog van deze week aan de hand van twee stemwijzers uitgelegd wat verschillende partijen nu eigenlijk over duurzaamheid en gezondheid zeggen in hun partijprogramma’s. Misschien helpt het jou zelfs wel om een keuze te maken!
Het voedselsysteem móét anders, zoals ook in het EAT-Lancet rapport is verschenen. Zo staat in het rapport dat het gebruik van fruit, groenten, noten en peulvruchten moet verdubbelen. Ook zal het gebruik van voedingsmiddelen als rood vlees en suiker met 50% moeten afnemen. Een dieet met veel plantaardig en minder dierlijk voedsel is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je gezondheid. Het is dus belangrijk dat de politiek hier zich voor inzet. Welke partijen hebben dit in hun partijprogramma opgenomen en welke niet?
Kieswijzer voedselsysteem van ProVeg
ProVeg ontwikkelde een kieswijzer waarin zij 10 maatregelen selecteerden die, op basis van kiezersonderzoek, belangrijk gevonden worden in de transitie naar een eerlijk, duurzaam en gezond voedselsysteem. Hieronder kun je de stellingen zien in de tabel met daarbij per stelling of de partijen het ermee eens zijn (groen), oneens zijn (rood) of het onduidelijk (geel) is wat ze van de stelling vinden. Op de site van de kieswijzer zelf kun je ook uitgebreider per stelling bekijken wat de partij erover zegt. Door dit handige overzicht zie je snel dat bijvoorbeeld het Christen-Democratisch Appèl (CDA) het oneens is met bijna alle stellingen. Ze zeggen trots te zijn op de Nederlandse boeren en vinden dat vlees past binnen een gezond voedingspatroon. Ze willen dan ook geen voedselinnovaties als vleesvervangers stimuleren, ze willen niet dat er meer plantaardige producten worden aangeboden in de supermarkt of horeca en het aanbieden van dierlijke producten willen ze niet verminderen in de horeca of supermarkt.
Je kunt ook zien dat D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren (PvdD) het eens zijn met alle stellingen van ProVeg. D66 stelt onder andere een duurzaamheidsheffing op vlees (de zgn vleestaks) voor waarin de kosten voor het milieu, de luchtkwaliteit en de natuur worden meegerekend. Ook GroenLinks, De ChristenUnie (CU), Volt en de PvdD wil een soortgelijke heffing op vlees om de vraag naar vlees te verkleinen. De SGP en VVD willen ook een hogere prijs voor vlees, maar vinden wel dat de boeren meer betaald moeten krijgen om investeringen in dierenwelzijn en milieu terug te verdienen. Daarnaast willen GroenLinks en de PvdD de BTW op groente en fruit verlagen om gezond eten betaalbaar en aantrekkelijk te maken.
Voor de VVD, Partij voor de Vrijheid (PVV), 50 Plus en Forum voor Democratie (FvD) zijn veel stellingen onduidelijk. In het programma van de VVD staat wel dat de inkrimping van de veestapel geen doel is en dat innovaties op het gebied van voedselproductie, zoals kweekvlees, vleesvervangers, verticale landbouw en biotechnologie veel kansen bieden. De PVV roept in haar verkiezingsprogramma op tot gecontroleerde afbouw van de bio-industrie. 50 Plus wil een beperking van grootschalige, intensieve veehouderij, een lage BTW voor gezonde producten en een hoge BTW voor ongezonde producten. De FvD zegt een inkrimping van de veestapel onnodig te vinden, omdat ‘boeren gewoon moeten kunnen blijven boeren’.
Bestuurlijk klimaatlabel van Kiesklimaat
Kiesklimaat heeft een bestuurlijke variant op het Energielabel gemaakt op basis van stemmen die de partijen in de Tweede Kamer hebben uitgebracht. Het is niet alleen belangrijk dat de idealen van de partij passen bij die van jou, maar ook dat de partijen deze idealen daadwerkelijk doorvoeren in de keuzes die ze in de Tweede Kamer maken. Dit kun je goed zien in dit label.
In het label hebben de partijen met de meest klimaat vriendelijke standpunten het groene label A gekregen en partijen met de minst klimaatvriendelijke standpunten het rode label F. Het nadeel is dat partijen die nog niet in de Tweede Kamer hebben gezeten niet opgenomen kunnen worden in de afbeelding. Over nieuwkomers als bijvoorbeeld Volt of BIJ1 is nog geen informatie beschikbaar.
Onderwerpen als klimaatdoelen, CO2-belasting, Green Deal, klimaatwetten en voeding zijn meegenomen in de afbeelding.
Op de site van Kiesklimaat staat een uitgebreide tabel van hoe iedere partij heeft gestemd in de Tweede Kamer. Daar kan je op de onderwerpen waar jij veel waarde aan hecht klikken en bekijken wat de partijen hebben gestemd. Je kunt in het label zien dat de PvdD en Groenlinks het meest klimaat vriendelijk zijn, terwijl de PVV en de FvD zich aan de andere kant van het spectrum bevinden. In het partijprogramma van GroenLinks staat dan ook dat zij een klimaat neutrale samenleving willen in 2045, PvdD wil dit zelfs in 2030 al bereiken. De PVV en FvD daarentegen willen helemaal geen klimaatbeleid voeren en ontkennen het bestaan van een klimaatcrisis. De PVV en FvD zijn de enige partijen die niet vinden dat het klimaatakkoord van Parijs moet blijven.
Twijfel je nog over wat je gaat stemmen? Er zijn natuurlijk veel meer kieswijzers te vinden.
Zoals deze stemhulp van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie die een overzicht geven wat de partijen vinden van klimaat en energie.
Er is een Duurzame Kieswijzer ontwikkeld op initiatief van de ASN Bank. Hier zie je wat partijen denken over 10 standpunten die te maken hebben met duurzaamheid. Op de site staat ook hoe de partijen denken over de onderwerpen CO2-uitstoot, economie, energievoorziening, natuur en plastic.
Op weetwatjestemt kun je per thema, bijvoorbeeld het thema ‘klimaat en duurzaamheid’, bekijken wat er in de partijprogramma’s staat. Zo kun je makkelijk zien hoe de verschillende partijen denken over thema’s die jij belangrijk vindt. Heel overzichtelijk en handig!
De NRC Stemhulp vat partijprogramma’s van 15 politieke partijen kort samen per thema.
Het Kieskompas in samenwerking met Trouw laat op basis van jouw antwoorden op stellingen zien welke partij het beste bij jou past.
Naast deze kieswijzers is er ook de podcast Haagse zaken van het NRC. Hierin presenteert politiek redacteur Lamyae Aharouay wekelijks alles wat er gebeurt om en rondom het Binnenhof.
Op de site waaromkiesjij kun je chatten met mensen die een ander standpunt hebben dan jij. Ze noemen het zelf politiek speeddaten, waar je anoniem en één-op-één een discussie aangaat.
Onafhankelijk van de partij waarop je stemt, een duurzaam en gezond voedselaanbod is hoe dan ook belangrijk, voor de gezondheid en weerstand van de mens én de planeet! Met de Greendish Succesformule helpen we jou en je team zelfstandig jullie voedselaanbod te verduurzamen en gezonder te maken! Wil je meer weten? Neem dan contact met ons op.