Greendish heeft een groot netwerk aan kennispartners. Een daarvan is Pol Grootswagers: universitair docent aan de WUR waar hij onderzoek doet naar voeding en veroudering. Samen met zijn team ontwikkelde hij een tool om de eiwitkwaliteit van maaltijden in kaart te brengen. Lees meer over deze innovatieve tool.

Interview met Pol Grootswagers van WUR over de Alpha-Tool: een innovatie die de voedseltransitie kan versnellen

Greendish houdt zich bezig met het versnellen van de voedseltransitie. De verandering van een menu waarbij we meer plantaardig gaan eten (de eiwittransitie) speelt hierin een belangrijke rol. Pol Grootswagers is een van onze kennisexperts die ons voedt met interessante ontwikkelingen vanuit Wageningen University Research. We spraken hem over de Alpha-Tool die hij samen met zijn team ontwikkelde, waarmee we de voedseltransitie kunnen versnellen.

Kun je jezelf voorstellen? Wie ben je en wat doe je bij de WUR?

Mijn naam is Pol Grootswagers. Ik werk als universitair docent aan de WUR waar ik onderzoek doe naar voeding en veroudering. Ik heb specifieke interesse in de effecten van meer plantaardige voeding op gezonde veroudering en spiermassa. Op dit moment lopen verschillende onderzoeken, waaronder de VOLD-studie waarin ouderen drie maanden lang veganistisch eten. We brengen heel precies in kaart wat er gebeurt met hun spiermassa, botdichtheid, metabole gezondheid, microbiota en vitamineniveaus.

Je ontwikkelde samen met je team een tool: de Alpha-Tool om de eiwitkwaliteit van voeding te kunnen meten. Wat was de aanleiding voor het ontwikkelen van deze tool?

De Alpha-Tool is een hulpmiddel om de eiwitkwaliteit van maaltijden in kaart te brengen. Het houdt rekening met aminozuursamenstelling, verteerbaarheid en met combinaties van eiwitbronnen die elkaar aanvullen. We hebben deze tool ontwikkeld omdat belangrijke stakeholders in de eiwittransitie, zoals diëtisten en maaltijdontwikkelaars, geen toegang hebben tot aminozuurdata en verteringsdata. Daardoor hebben zij geen idee hoe het zit met de eiwitkwaliteit van duurzame maaltijden. Er wordt nog vaak teruggevallen op dierlijke ingrediënten om zeker te zijn van een hoge eiwitkwaliteit. Dat is begrijpelijk maar ook jammer, omdat het met de juiste combinaties van plantaardige eiwitbronnen mogelijk is om recepten te formuleren die zowel duurzaam als hoogwaardig zijn. Het doel van de Alpha-Tool is om deze brug tussen duurzaam en gezond te bouwen en zo de eiwittransitie en daarmee de voedseltransitie te versnellen.

Hoe werkt de tool?

In de tool vul je de ingrediënten van een maaltijd in. Nadat we corrigeren voor eiwitverteerbaarheid, bekijken we per essentieel aminozuur hoeveel er in de maaltijd zit. Dat totaal vergelijken we met een maaltijdspecifieke aanbevolen hoeveelheid. Vervolgens bekijken we welk essentieel aminozuur relatief tot de aanbeveling het minst aanwezig is in de maaltijd. Dat drukken we uit als een percentage. Het doel is om elk essentieel aminozuur op 100% te krijgen door te spelen met verhoudingen of door een eiwitbron toe te voegen. Een demonstratievideo is te vinden op alpha-tool.eu/tutorial.

Voor wie is de tool bedoeld?

Diëtisten, maaltijdontwikkelaars en onderzoekers. Maar ook consumenten met voldoende kennis van eiwitkwaliteit kunnen de tool goed gebruiken.

Kun je met plantaardige voeding aan je eiwitbehoefte komen als gemiddeld persoon?

Als gemiddeld persoon, zeg maar de gezonde volwassene, lukt dit vaak goed. Zij eten namelijk voldoende eiwit om te corrigeren voor een lagere kwaliteit. Voor mensen die een hogere eiwitbehoefte hebben of een lagere energie-inname is het wel lastig. Denk daarbij aan ouderen, kinderen en patiënten. We zien bij die groepen dat het vooral tricky wordt bij een volledig veganistisch dieet. Maar wanneer er nog een beetje dierlijk eiwit bij zit, wordt de eiwitbehoefte goed behaald, bijvoorbeeld met een vegetarisch, pescetarisch of flexitarisch dieet. Maar het kan dus ook volledig plantaardig wanneer men slimme combinaties maakt tussen eiwitbronnen. Dat is een hoop gepuzzel, maar daarin kan de Alpha-Tool uitkomst bieden.

Wordt de Alpha-Tool al toegepast in de zorg om de eiwitkwaliteit in voedsel te meten? 

Op dit moment werk ik samen met verschillende diëtisten in allerlei settings, waaronder een zeer gemotiveerde diëtist in het ZGV, Rachel van der Lugt. Zij is creatief met plantaardige recepten, voert allerlei culinaire experimenten uit en rekent deze door met mijn tool. Een erg leuke samenwerking waar we beiden veel aan hebben, want door haar werk heb ik al verschillende producten toe kunnen voegen aan de tool die essentieel blijken in de zorgsetting.

Wat zijn jouw tips om voldoende eiwitten binnen te krijgen als je plantaardig eet?

  • 1
    Eet voldoende soja-eiwit, want dat is goed verteerbaar en heeft een mooi aminozuurprofiel.
  • 2
    Neem na je maaltijd een eiwitrijk toetje, zoals een sojayoghurtje.
  • 3
    Reken je favoriete recepten door in de Alpha-Tool en probeer de puzzel compleet te maken. Gebruik naast peulvruchten en granen ook vooral noten, pitten, en zaden om van veelvoorkomende lysine- en methioninetekorten af te komen.

Tot slot laatste vraag: wat zijn jouw favoriete ingrediënten met plantaardige eiwitten?

  • 1
    Sesamzaad: heel hoog in methionine.
  • 2
    Pistachenoten: hoog in methionine en lysine.
  • 3
    Pinda: hoog in methionine, lysine én leucine.
  • 4
    Pompoenpitten: hoog in methionine en lysine.
En mocht je nog op zoek zijn naar een lekker eiwitrijk recept van Voedingscentrum dat goed scoort, dan moet je zeker deze witte bonenschotel eens maken!

Dank je wel voor je tijd en inzichten! Hoe kunnen mensen meer over je werk te weten komen of contact met je opnemen?

Volg me op LinkedIn voor regelmatige updates en voel je vrij om me daar een DM te sturen. Bekijk ook de website: alpha-tool.eu.

Aan de slag met de voedseltransitie in de zorg?

Wil je meer weten over hoe je op een praktische manier de voedseltransitie in de zorg in gang kunt zetten met jouw team? Neem dan vrijblijvend contact met ons op, of bekijk meer cases binnen de zorg voor meer inspiratie en praktijkvoorbeelden.