Waarom Nederlanders weer meer vlees eten

Het zal je waarschijnlijk niet ontgaan zijn, ondanks het groeiende besef over de impact op ons klimaat, hebben Nederlanders in 2019 weer meer vlees gegeten dan het jaar daarvoor. De gemiddelde Nederlander at in 2019 maar liefst 39 kilo (zonder karkas) per jaar, een paar honderd gram meer dan in 2018. Dit kwam naar voren in een onderzoek van Wageningen Universiteit in opdracht van Wakker Dier.

Dit cijfer is toch wel onverwacht, zeker omdat uit een onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur uit hetzelfde jaar bleek dat 65% van de Nederlanders aangeeft zich zorgen te maken over het milieu en de opwarming van de aarde. Dus we weten het wel, maken ons er druk om, maar besluiten er toch niets of weinig mee te doen. Hoe kan dit toch?

Greendish maakt zich zorgen, en zocht uit waarom we anno de 21e eeuw nog steeds liever onze kop in het zand steken dan veranderen naar een duurzamer en gezonder voedingspatroon.

Vanavond even niet

Hoewel steeds meer mensen aangeven thuis niet tot nauwelijks vlees te eten gaan deze voornemens de deur uit zodra zij aanschuiven in de horeca. Zij worden in restaurants nog niet verleid tot een duurzamere keuze. Vlees voert nog steeds de hoofdmoot op menig menu in de horeca. Er is meer keus, de vleesgerechten worden vaker aanbevolen, de porties zijn gemiddeld groter dan thuis en het aanbod van aantrekkelijke vegetarische alternatieven op de menu kaart is nog te beperkt.

Helemaal niet nodig want het onderzoek van Greendish in samenwerking met de Wageningen Universiteit toont aan dat de gasttevredenheid bij veranderingen in de samenstelling op het bord – meer groente en minder vlees – gelijk blijft of zelfs stijgt. Zo serveerden de deelnemende restaurants 113% meer groente en 13% minder vlees per bord. Met deze veranderingen zagen ze gemiddeld een verbetering in hun marge van maar liefst 23%. Waarom wordt vlees dan nog steeds zo veel en voornamelijk geserveerd, vraag je je af?

Dat is onder andere te danken aan het feit dat chefs in hun opleiding nog steeds de traditionele (voornamelijk) Franse keuken aangeleerd krijgen. Een keuken waar het portie vlees het belangrijkste element is. Er wordt in de opleiding veel aandacht besteed aan het juist en smakelijk bereiden van vlees en saus, terwijl groenten worden gezien als een bijgerecht. Koks weten hierdoor nog te vaak niet genoeg over de manieren waarop groente en overige plantaardige producten op een smakelijke manier bereid kunnen worden. De kennis en inspiratie voor gezonde en duurzame keuzes ontbreekt bij diegene die ons het eten serveren.

Het zit hem in de portemonnee

Opvallend is dat er van 2009 tot en met 2016 wel elk jaar een lichte daling te zien was in de vleesconsumptie van Nederland. Dit lijkt vreemd, tot je bedenkt dat er in deze jaren een hardnekkige crisis door het land trok. Onderzoeker van Wageningen Universiteit Hans Dagevos verklaart dit fenomeen als volgt ‘Bij het toenemen van rijkdom, is het een soort natuurwet dat de vleesconsumptie meestijgt’. Dit zagen we al na de Tweede Wereldoorlog en in landen die nu steeds welvarender worden, zoals China, maar dus ook tijdens de economische crisis van 2008.

Het is dan ook bewezen dat de populatie die zich het meest kunnen veroorloven voor duurzame oplossingen te kiezen, zich het minst duurzaam gedragen: deze mensen wonen meestal groter en verbruiken daardoor meer gas en elektriciteit, ze rijden vaker een grotere auto, ze vliegen vaker en eten ook meer vlees. Op het moment dat we ons iets kunnen veroorloven, vinden we het moeilijk om ons dit zelf te ontzeggen.

Kijken we dan naar de mondiale trend is het dus niet de verwachting dat de vleesconsumptie wereldwijd snel zal afnemen. Zorgwekkend, voor het klimaat, de stikstoftoename, ontbossing en onze gezondheid.

Het regent records

Naast het vleesrecord verbreken we in Nederland ook steeds vaker een ander record: het stijgende aantal weerrecords. Er zijn steeds meer Hollandse zomerdagen waarop de temperatuur boven de 25 graden komt. Zo waren dit er 50 jaar geleden nog ongeveer 15, nu zitten we op 20 tot 30 zomerse dagen per jaar. En wat doen we wanneer de zon hoog aan de hemel staat? Juist, we gooien de barbecue aan en leggen het vol met grote porties worsten, hamburgers en kipspiezen.

Barbecueën zou zorgen voor een ultiem vakantiegevoel, een speciale dag, een zorgeloze avond met vrienden, het zit in menig Nederlander flink ingebakken. En met die zorgeloze instelling vinden we het ineens niet zo gek om kilo’s vlees op het vuur te gooien.

Ook noemt Hans Dagevos (onderzoeker WUR) het groeiende aantal toeristen die in de zomer naar ons kikkerlandje trekken. Het onderzoek door Wageningen Universiteit gaat om al het vlees dat wordt verkocht in Nederland, het vlees opgediend aan een toerist wordt dus ook meegeteld.

Wat kan jij als voedselaanbieder doen?

Kleinere porties

We hebben het hierboven al genoemd. Er is reden genoeg om de consument in de horeca kleinere porties vlees te serveren. Zeker wanneer dit wordt gedaan in combinatie met een grotere portie groenten. Besteed aan deze groente net zoveel aandacht als je normaal aan een stuk vlees zou besteden. Experimenteer met verse kruiden, bereidingswijze, snijwijze en portiegrootte. Zo behoud je hetzelfde gerecht, maar verminder je wel de vleesconsumptie.

Promotie

Producten, supermarkten, groothandels en horecabedrijven blijven vlees eten stimuleren. Door middel van prijs, communicatie en de keuze-architectuur. Het aanbieden van enkele mooie vegetarische en veganistische opties is nog niet voldoende. Met de aandacht en positie die je geeft aan deze duurzame en gezonde gerechten kan je een steuntje in de rug zijn voor de consument om de juiste keuze te maken.

Zo worden gerechten die als eerste of als laatste op kaart staan vaker gekozen, en werkt een speciale sectie voor vegetarische of veganistische gerechten vaak averechts. Een simpel icoontje heeft al effect: geef je de gezonde en duurzame opties aan op de kaart met een vegetarisch icoon dan worden deze gemiddeld minder verkocht, geef je echter meer aandacht aan de beschrijving van het gerecht gaat de verkoop omhoog. Denk hierbij aan: uit het seizoen, verse kruiden, ambachtelijk gegrild, enzovoorts.

Verspilling

Van het voedsel dat wordt geproduceerd gooien we maar liefst 40% weg. Dit is te danken aan onzorgvuldige productie, inkoop en te grote porties die de gast niet op krijgt. Neem ons vlees niet voor lief. Let op duurzame topkeurmerken, serveer het vlees in kleinere porties en ga bewust om met de inkoop van vlees. Probeer elk gedeelte van het vlees te gebruiken. Verwerk restvlees bijvoorbeeld in soep of zet een restjesmaaltijd op het menu.

Wegens de coronacrisis wordt in 2020 een daling van de vleesconsumptie verwacht: door sluiting van de horeca, een kleiner sociaal leven en de economische crisis. Dit is geen reden om achterover te gaan zitten. Om op de lange termijn impact te maken moeten we veranderen, allemaal. Doe je mee? Bekijk de Greendish Succesformule en maak morgen nog concrete stappen naar een duurzaam en gezond menu. Ondanks de corona-crisis, die het alles behalve makkelijk maakt voor de horeca, is dit het moment om te verduurzamen. Gebruik de tijd om het je menu onder de loep te nemen zodat jullie straks duurzamer en gezonder kunnen openen!